CHẤT BÉO LÀ GÌ? CÁCH LỰA CHỌN THỰC PHẨM PHÙ HỢP

Cơ thể cần nhiều loại dinh dưỡng để phát triển toàn diện, thực hiện các phản ứng hóa sinh. Trong đó nhóm chất béo thực sự quan trọng và cần thiết để cơ thể hấp thu chuyển hóa dinh dưỡng tối ưu nhất. Tuy nhiên, hiện nay vẫn có nhiều người hiểu sai về chất béo và tác dụng của chúng với cơ thể.

Vậy, chất béo là gì? Chất béo có thực sự xấu như mọi người vẫn nghĩ? Nhóm thực phẩm nào chứa chất béo lành mạnh cho cơ thể mà bạn cần bổ sung? Bạn đọc quan tâm hãy cùng Fitfood tìm hiểu về đặc điểm, chức năng của chất béo và cách sử dụng nhóm chất này trong khẩu phần ăn hợp lý nhất.

Chất béo là gì?

Chất béo (fat) là một trong 3 nhóm dưỡng chất đa lượng (cung cấp năng lượng cho cơ thể) cùng vớichất đạm (protein) và chất bột đường (carb), chất béo đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp năng lượng, cấu tạo tế bào và hỗ trợ hấp thụ vitamin tan trong dầu (A, D, E, K). Có 3 loại chất béo chính là: chất béo bão hoà, chất béo không bão hoà, chất béo chuyển hoá (trans). Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị rằng chế độ ăn uống lành mạnh nên ưu tiên chất béo không bão hòa và hạn chế chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa.

Chất béo có thực sự xấu như nhiều người vẫn nghĩ ?

Nhiều người nghĩ chất béo xấu vì hay gắn với tăng cân và bệnh tim mạch, nhưng thực ra chỉ một số loại chất béo mới cần hạn chế. Không những thế, chúng ta còn cần cung cấp các loại chất béo quan trọng để đảm bảo cho sức khỏe não bộ và chức năng miễn dịch. Chi tiết về ba loại chất béo

- Chất béo bão hòa: Ăn quá nhiều sẽ làm tăng cholesterol xấu (LDL), không tốt cho tim mạch.

- Chất béo không bão hòa (tốt cho sức khỏe):

Đơn không bão hòa (MUFA): Giúp giảm LDL và tăng cholesterol tốt (HDL).
Đa không bão hòa (PUFA): Giàu Omega-3, Omega-6, rất có lợi cho tim và não.

- Chất béo chuyển hoá (trans): Xuất hiện nhiều trong đồ chiên rán, bánh kẹo công Chất béo có thực sự xấu như nhiều người vẫn nghĩ ?nghiệp → cực kỳ có hại, nên tránh hoàn toàn.

*Tóm lại: Không phải chất béo nào cũng xấu. Hãy tránh xa” chất béo chyển hoá”, hạn chế ” chất béo bão hoà” và thay thế bằng “chất béo không bão hoà” cần thiết (theo…), đây mới là chìa khoá thực sự cho sức khoẻ.

Hiểu hơn về vai trò và tác hại của các loại chất béo.

Dưới đây là các vai trò chính của chất béo:

Cung cấp năng lượng: 1 g chất béo ~ 9 kcal, cao hơn carbohydrate và protein.
Dự trữ năng lượng: lưu trữ dưới dạng mỡ dự phòng.
Bảo vệ cơ quan & giữ ấm: lớp mỡ bảo vệ nội tạng và cơ thể.
Hấp thụ vitamin tan trong chất béo: A, D, E, K.
Thành phần màng tế bào: duy trì cấu trúc và dẫn truyền tín hiệu.
Sản xuất hormon: tham gia tổng hợp hormon steroid.
Cung cấp axit béo thiết yếu: omega-3, omega-6 cho não, tim mạch và mắt.
Hỗ trợ cảm giác no: giúp kiểm soát lượng ăn.

Mọi loại chất béo đều cung cấp năng lượng cho cơ thể bằng nhau, 1g chất béo sẽ cung cấp 9 calo năng lượng, hơn gấp đôi năng lượng từ các nhóm dưỡng chất cung cấp năng lượng (calo) khác là tinh bột đường (carb) và đạm (protein)

Cách cơ thể chuyển hoá chất béo

Chất béo được tiêu hóa nhờ mật từ gan và enzym lipase từ tụy, tách thành acid béo và glycerol. Các chất này được hấp thụ qua ruột non, tái tổng hợp thành triglyceride và đóng gói thành chylomicron. Sau đó, chúng đi vào hệ bạch huyết rồi vào máu, phân phối đến gan và mô để dự trữ hoặc tạo năng lượng. [1]

*Nói ngắn gọn: Chất béo → phân giải ở ruột → hấp thụ → vận chuyển → dùng cho năng lượng hoặc dự trữ.

18/09/2025